Ankara
Ankara Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kezban Candoğan, AA muhabirine meydana getirdiği açıklamada, projelerinin "TÜBİTAK 1001 Programı" kapsamında desteklendiğini söyledi.
Proje kapsamında, 3D gıda yazıcıları kullanarak yutma güçlüğü çekici erat düşüncesince işlevsel gıda ürettiklerini dile getiren Candoğan, "Gıda yazıcıları, elektronik beyin destekli birlikte programda çalışmış bulunduğu düşüncesince plastik yahut tabii sıfır sentetik birlikte mahsul adına tasvir edebiliriz fakat hakeza değil. Çok tabii ürünler, şahısların günce yaşamında tükettikleri besinleri kullandık." sanarak konuştu.
Candoğan, 3D yazıcılarda, yazdırılmak maksut materyalin bileşimine giren içeriklerin tabakalı tasarruf yöntemiyle basıldığını, bunu yaparken de yazılım destekli programların kullanıldığını anlattı.
3D yazıcılarda, gıda üretiminde hususi maksata müteveccih ve hususi tagaddi gereksinimlerini karşılayacak formülasyonlar geliştirdiklerini tamlayan Candoğan, şöyleki bitmeme etti:
"Formülasyonumuzu yutma güçlüğü çekici erat düşüncesince geliştirdik. Bu projede tagaddi ve diyetetik geçmişe sahip, bire birlikte sürede gıda mikrobiyolojisi etkin Prof. Dr. Kamuran Ayhan hocamız, mühendislik ayağında Doç. Dr. Özge Şakıyan Demirkol hocamız ve ego bulundum. 3 boyutlu yazıcı dair Prof. Dr. Kerim Çetinkaya ve Doç. Dr. Pınar Huri Yılgör hocamız çalıştı. Projede doktora öğrencim Elvan Gökçen Bulut ve efdal lisans öğrencilerim Betül Göksün, Tuğba Gözde Gün de toprak aldı."
Candoğan, projeye 2019 senesinde başladıklarını, 2 sene devam eden çalışmaya Kovid-19 salgınına karşın aralık vermediklerini tabir etti.
"Sağlıklı ve tabii ürünler"
Prof. Dr. Candoğan, projeye start nedenlerine bağlı şunları söyledi:
"Yutma güçlüğü çekici bireyler, ağızlarına aldıkları gıda ve içecekleri midelerine gönderirken sıkıntı çekerler, yutamazlar, akciğerlerine savuşma gır konusu. Bu biçimde akciğerlerde aspirasyon pnömonisi denilen huzursuzluklar ortaya çıkabilmekte. Bu sebeple baş döndürücü nakit yahut baş döndürücü sert besinleri yada bağdaşık sıfır besinleri tüketemiyorlar. Bu cins hastalar çoğu kez nörolojik yada yatan buğulanmış hastalar bulunduğu düşüncesince efdal protein muhtevalı et bazlı gıdalara gerekseme duyuyorlar. Biz de bu plan kapsamında tavuk ve dana hitit bazlı işlevsel gıda ürettik. Gerçek gıdalar bunlar. Tavuk eti, dana hitit ve biyoaktif özelliklere ehil kapya biber, kereviz tozu, al çükündür tozu kadar fonksiyonel, sağlıklı, biyoaktif bileşikler içeren mahsulat de kullandık. Seyreltilmesini de mükemmel besili mazot ve sadeyağ ile yaptık. Bunlar banko mıhlı ve tabii ürünler, insanoğlu 3D yazıcılarla basılan gıdalar sanarak korkmasınlar."
Ürünlerin, efdal protein içeriğine sahip, güvenli, başka bioaktif bileşikler açısından da varlıklı bulunduğunu vurgulayan Candoğan, disfaji dalında çalışkanlık yayınlayan derneğin belirlediği kriterlere de akıllıca bulunduğunu dile getirdi.
"Gelecekte evlerimizde görebiliriz"
3D gıda baskısıyla, hususi gayeli beslenmesi müstelzim bireyler, çocuklar, hamileler, sporcular yahut glutensiz beslenenler düşüncesince de istihsal yapılabileceğine dikkati çekici Candoğan, şunları kaydetti:
"Son zamanlarda dünyada baş döndürücü ehemmiyetli birlikte trend vegan ve vejeteryan ürünler. Vegan ve vejeteryan burgerler baş döndürücü yeğleme ediliyor. Et alternatifi mahsulat düşüncesince de kimi çalışmaların yapılması icap ettiğini düşünüyorum. Yüksek lisans öğrencileriyle elden nebati seçenek proteinler kullanılarak 3D gıda baskısı gerçekleştirdik. Bunları pişirdik, bire birlikte sürede tüketilebilirliğine de baktık. Lisans öğrencileri de ufaklıklara müteveccih protein içinde ne bulunduğu efdal tavuk hitit bazlı kraker ihya çabasındalar şu anda. Bu çalışmalarımıza da bitmeme ediyoruz."
Candoğan, projelerinin dalında TÜBİTAK destekli önce plan olduğunu, ticarileşmesi düşüncesince finansman desteğine gerekseme duyduklarını tabir etti.
3D gıda baskısında değerlendirmek az daha hazırladıkları et ve göveri tozlarından kartuşun ticarileşmesi düşüncesince ayrımlı yöntemlerden geçirilmesi icap ettiğini dile getiren Candoğan, şöyleki dedi:
"İleriki zamanlarda 3D gıda yazıcıları evlerimizde yerlerini alacak. Akıllı ev terimi var. Buzdolabından fırın mikrodalga kadar sistemlere 3D gıda baskısı özne yazıcılarda bütünleşmiş edilebiliyor. Bu mevzuda dünyada icraat yapılıyor. Tüketici iş durumunda genel ağ üstünden düğmeye basacak eve gittiğimizde kez apiko olacak. Bu biçimde zeki evler açısından da gelecekte bizim evlerimizde görebileceğimiz birlikte teknoloji."