Ankara
Yeni yıla girilmesiyle beraberce hane sitelerinin umumi kurulları arka arkaya gerçekleştiriliyor. Genel kurulda bu sene düşüncesince belirlenen aidat tutarları, site sakinleri ile yönetimlerini de huzur karşıya getiriyor.
TED Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şebnem Akipek, AA muhabirine, mevzunun Kat Mülkiyeti Kanunu ile düzenlendiğini söyledi. Akipek, büküm maliklerinin, kapıcı, bahçıvan ve gözetleyici giderleri ile eş tesislerin pres giderlerine ve bunlar düşüncesince toplanacak avansa kişi yer oranı oranında alınması icap ettiğini söyledi.
"Yüksek artım kaçınılmaz"
Kanun uyarınca, büküm maliklerinin bu giderleri ödemekten kaçınamayacağına ayraç fail Akipek, şu şekilde konuştu:
"Genel giderlerin kısaca aidatın miktarı, büküm malikleri kurulunca belirlenir. Genellikle rastgele sene sonu yahut başlangıcında meydana getirilen büküm malikleri düzgülü kurulunda müşterek sene düşüncesince ödenecek hacim belirleme edilir. Bu miktarın belirlenmesinde müşterek fevk bitim yasalı adına çizilmemiştir. Aidat, apartmanın elektrik, su kabilinden umumi giderleri ile var ise etkin personelin maaşları ve öbür ödemelerini, sigorta primlerini, umumi mertlik ve iş giderlerini, şayet merkezi dizge istinas varsa, ısınmaya bağlı natürel taş yağı lambası lambası giderlerini kapsar. Bu giderlerin yanında, çıkabilecek ansızın ve geçici masarif da düşünülerek, çabuk hallere tedarik şartıyla tahmini müşterek ek giderin de toplanması durumunda olur. Kat malikleri müşterek salname topu topu giderleri tahminî adına hesaplayıp, ofis sayısına, yasalı düzenlemeye uyarınca yahut şayet ayrımlı müşterek asal dalavere planı ile belirlenmişse buna uyarınca bölünmelidir. Ülkemizde kalan minimum ücret, elektrik, natürel taş yağı lambası lambası ve su giderleri düşünüldüğünde bu sene aidatlarda ehemmiyetli oranda artım olması mübrem görülmektedir."
"Aidatlarda güzeşte yıla uyarınca yüzdelik 40-60 artım var"
Tesis Yöneticileri Federasyonu Başkanı Yahya Sağır da site umumi kurullarının bu ay süresince bitmeme edeceğini ve site sakinlerinin henüz sonraları aidatla ilgilendiren başağrısı yaşamamak düşüncesince bu umumi kurullara katılmasının ehemmiyet taşıdığını bildirdi. Sağır, aidatların, site yönetimleri kabilinden değil, umumi kurulda büküm malikleri kabilinden oylanarak belirlendiğine dikkati çekerek, buraya dahil bulunan site sakinlerinin, aidat artışının nereden kaynaklandığını öğrenebileceğini dile getirdi. Sağır, kiracıların da dünyalık hak sahibinden alacağı vekaletnameyle umumi kurullara katılabileceğini tabir etti.
Site yönetimlerinin güzeşte senenin giderleri ile bu senenin öngörülen giderlerini belirterek aidat artışının gerekçelerini anlatması icap ettiğini vurgulayan Sağır, "Ben yaptım oldu" niteleyerek aidatın belirlenemeyeceğini anlattı. Genel kurula katılmayan hane malikleri düşüncesince itiraz süreci bulunduğunu ve başkaca sorun açım hakları bulunduğunu aktaran Sağır, buna rağmen davanın kaybedilmesi şeklinde aidatın faiziyle beraberce öğrenim edileceğini söyledi.
Sağır, aidat artışlarının personel sayısı, sitedeki hür departman sayısı, gizli otopark, asansör, spor salonu ve havuz kabilinden etkenlere uyarınca başkalık gösterdiğini belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
"Site aidatlarının yüzdelik 80'ini personel gideri oluşturuyor. Asgari tutara meydana getirilen yüzdelik 50 zam, enflasyon, elektrik, natürel gaz, su ve basma fiyatlarındaki artışlar aidatlara yansıdı. Personelin tazminatı, kıyafeti, defa ve aşındırmak giderleri de var. Çok bükülmüş sitelerde asansörün maaş bakımı iri müşterek maliyet. Havuzlu siteler, klora mevrut zamdan etkilendi. Temizlik ve gider malzemelerinde fiyatlar arttı. Tüm bu masarif toplanıyor, hane sayısına bölünüyor. Sitede hür departman sayısı ne denli çoksa aidat da personel sayısına uyarınca henüz düşüt olabiliyor. Yaşanan maliyet artışları zımnında aidatlarda güzeşte yıla uyarınca yüzdelik 40-60 artım var. Bu oran, etkin ve ofis sayısı ile sitenin donatılarına uyarınca değişiyor."
"Aidat kirayı geçemez"
Bu maliyetleri düşününce aidat artışlarının fahiş olmadığına dikkati çekici Sağır, "Mesela akıbet umumi kurullarda güzeşte sene 470 vahdet bulunan aidat 625 liraya, 650 vahdet bulunan ayrıksı müşterek aidat 800 liraya çıktı. Bursa'da 350 vahdet bulunan müşterek aidat 500 liraya yükseldi. Burada elbette ki hür departman sayısı önemli. Bağdat Caddesi'nde icar bedeli 13 bin vahdet bulunan müşterek sitenin aidatı 500 lira. Aidatlar icar denli evet deniyor da kiraya endekslememek lazım. Aidat filhakika kirayı geçemez. Piyasadaki maliyet artışları ortada. Dolardaki düşme maliyetleri düşürmedi." sanarak konuştu.
Sağır, site yönetimlerinin maliyetlerini yüzdelik 18 KDV ve kol maliyetlerinin de artırdığını bildirerek, şunları kaydetti:
"Yönetim firmalarının almış olduğu rastgele şeye yüzdelik 18 KDV uygulanıyor. 500 vahdet aidat, 590 vahdet oluyor. Genel astronomi kararlarının iade alındılı postayla gönderilmesi lazım. Bir kol bedeli 12 lira. Bu mevzularda ilgilendiren kasıntı ve kuruluşlara federasyon adına görüşlerimizi sunacağız."