Washington DC
ABD'de toy kimse koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla himmet elde eden gıda fiyatlarındaki artış, 2011'den buyana en faziletli seviyeye ulaşırken, ülkede enflasyonu körüklemeye bitmeme ediyor.
Dünya genelinde gıda tutarları akıbet 10 senenin en faziletli seviyesine çıkarken, faziletli fiyatlar ABD'de de nihai tüketicilerin hayat maliyetini artırıyor.
ABD Çalışma Bakanlığının açıklamış bulunduğu akıbet veriler, Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) eylülde salname bazda yüzdelik 5,4 artarak 13 senenin en faziletli seviyesine çıktığını gösteriyor.
Ülkede, erke fiyatlarının beraberinde gıda fiyatlarında yaşanmış bulunan yükselişin enflasyonun antipatik güçlerinden bir tanesi olmaya bitmeme etmesi dikkati çekiyor.
Gıda enflasyonu 10 senenin zirvesinde
Son açıklayan TÜFE verileri, ülkede gıda enflasyonun eylülde maaş yüzdelik 0,9 ve salname yüzdelik 4,6 arttığını ortaya koyuyor.
Gıda enflasyonundaki salname artışın Aralık 2011'den buyana kaydedilen en faziletli artım bulunduğu kayıtlarda arazi alıyor.
Enflasyon hesaplamasında arazi düzlük marketlerdeki 6 anne gıda grubu endeksinin tümünde salname bazda yükseliş görülürken, en baş döndürücü artışın yüzdelik 10,5 ile "et, kümes hayvanları, balık ve yumurta" grubunda gerçekleştiği dikkati çekiyor.
Bu gıda grubunu, yüzdelik 3,7'lik artışla alkolsüz içecekler, yüzdelik 3,1 ile başka gıda malzemeleri, yüzdelik 3 ile kâr ve sebzeler, yüzdelik 2,7 ile tahıllar ve unlu mamuller ve yüzdelik 0,6 ile mazot ve mazot ürünleri izleme ediyor.
Market alışverişinin maliyetini en baş döndürücü et ürünleri artırıyor
ABD'de market alışverişinin maliyetini en baş döndürücü zait "et, kümes hayvanları, balık ve yumurta" grubunun altında ise sığır ve dana hitit fiyatlarındaki salname yüzdelik 17,6'lık yükseliş öne çıkıyor.
TÜFE verileri, bire müşterek devirde hınzır hitit fiyatlarının yüzdelik 12,7, tavuk ile gülük kadar kümes hayvanı fiyatlarının yüzdelik 6,1, balık ve kükremek ürünlerinin fiyatlarının ise yüzdelik 7,1 arttığını gösteriyor.
Bu devirde er bezi fiyatlarına bağlı endeksin de yüzdelik 12,6 arttığı kaydediliyor.
Yüksek enflasyonun doğacak aylarda sürmesi bekleniyor
Analistler, enflasyondaki yükselişin erke fiyatlarındaki artışın da etkisiyle doğacak aylarda sürebileceğini, bu durumun Amerika Merkez Bankası'nın (Fed) faziletli enflasyonun iare olduğuna müteallik görüşüne ortalık okuduğunu belirtiyor.
Fed yetkilileri ve Beyaz Saray, ülkede faziletli enflasyonun sebebi olarak, hazırlık zincirinde yaşanmış bulunan sıkıntıları gösteriyor.
Tedarik zincirindeki darboğazların kötüleştiğine ayraç fail analistler, probleminin yaklaşan sürede düzelmesinin katı beklenen olmadığını düşünüyor.
Uluslararası Para Fonu'nun (IMF), Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda da yükselen enflasyonun salgınla ait arz-talep uyumsuzluklarını ve müşterek sene öncesine nazaran faziletli mal fiyatlarını yansıttığı aktarılıyor. Enflasyon risklerinin üst taraflı olduğuna nazarıitibar çekilen raporda, Fed kadar özek bankalarının enflasyonun baş döndürücü yükselmesi yerinde dünyalık politikasını sıkılaştırmaya amade olması gerektiği vurgulanıyor.
"Salgın azaldıkça şişkinlik mutedil bir duruma gelecek"
Moody's Analytics Başekonomisti Mark Zandi, AA muhabirine, faziletli enflasyonun, toptan hazırlık zincirlerini şimdi da karışmasını sağlayarak degaje tabanlı sıkıntılara ve şimdi faziletli fiyatlara illet bulunan Kovid-19 salgının Delta varyantının kararı bulunduğunu söyledi.
Daha müşterek tomar insanoğlunun hastalanmasıyla salgının iş gücü piyasasında bozulmaya illet olduğuna ayraç fail Zandi, bu durumun şimdi faziletli iştirakçi maliyetine, etkin eksikliğine ve nedeniyle şimdi faziletli fiyatlara illet bulunduğunu anlattı.
Zandi, faziletli enflasyonun iare olacağını belirterek, "Salgın azaldıkça, hazırlık zinciri ve iş gücü sahası sorunları çözülecek ve şişkinlik mutedil bir duruma gelecektir." dedi.
Enflasyonun doğacak sene bu zamanlarda Fed’in yüzdelik 2’nin az buçuk üstündeki hedefine yaklaşmasını beklediğini tamlayan Zandi, şişkinlik beklentilerinin düşüt ve dengeli kalmasının da atılganlık donör bulunduğunu anlatım etti. Zandi, şişkinlik beklentilerinin düşüt kalması biçiminde faziletli enflasyonun süreklilik göstermeyeceğine ayraç ederek, "Enflasyonun doğacak senenin sonlarında yahut 2023'ün başlarında yüzdelik 5'in az buçuk üstündeki bulunan düzeyinden yavaşlayarak bunun tahminî yarısına yaklaşmasını bekliyorum." dedi